تحلیل اقتصادی اثرات تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات، الگوی کشت و سود ناخالص کشاورزان (مطالعه موردی: دشت قزوین)

چکیدهدر این تحقیق اثر تغییر اقلیم بر عملکرد محصولات منتخب و سود ناخالص کشاورزان دشت قزوین مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا روند تغییرات متغیرهای دما و بارش طی سال های 1392-1370 بررسی شد. سپس، با استفاده از تحلیل های رگرسیونی اثر متغیرهای متوسط دما و بارش سالانه بر عملکرد و سطح زیرکشت محصولات گندم، جو، ذرت، کلزا، گوجه فرنگی، چغندر و یونجه مورد بررسی قرارگرفت. در مرحله بعد، با لحاظ نمودن نتایج تحلیل های رگرسیونی در مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت (pmp)، اثر سناریوی یک درجه افزایش دما و یک میلی متر کاهش بارش بر عملکرد محصولات عمده کشاورزی تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل های رگرسیونی نشان داد که طی دوره مورد مطالعه، دمای هوا روند افزایشی و بارش روند کاهشی تقریباً محسوسی دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که تغییرات دما و بارش اثر معنی داری بر عملکرد محصولات منتخب دشت قزوین دارد. نتایج تحلیل های مدل pmp نشان داد که با اعمال سناریوی یک درجه افزایش دما و یک میلی متر کاهش بارش، عملکرد جو، ذرت، چغندر و یونجه به ترتیب 15، 24، 13 و 17 درصد افزایش و عملکرد گندم، گوجه فرنگی و کلزا به ترتیب 29، 20 و 23 درصد کاهش می یابد. سود ناخالص کشاورزان نیز نسبت به سال پایه 5/10 درصد افزایش می-یابد. در پایان نیز با توجه به نابهنگامی تغییرات اقلیمی در برنامه ریزی منطقه ای، برای افزایش میزان تولید محصولات کشاورزی در دشت قزوین پیشنهاد شد که ابتدا به عامل بهبود عملکرد در واحد سطح پرداخته شود و توسعه سطح زیرکشت محصولاتی چون ذرت، چغندر و یونجه در اولویت بعدی قرار گیرد.